Småstoff

• Bokmålsbrukere mest positive til engelske ord
• Det danske sprog skal styrkes
• Sylfest Lomheim direktør ved nytt kompetansesenter for norsk språk
• Språk i kulturmeldinga
• Norsk Ordbog med latinske typar 

Bokmålsbrukere mest positive til engelske ord

Ei undersøking som Opinion AS gjennomførte i april 2002, viser at bokmålsbrukere er mer positive til engelske lånord i norsk enn nynorskbrukere. 74 % av nynorskbrukerne meiner det blir brukt altfor mange engelske ord i norsk, mot 60 % av bokmålsbrukerne. Bokmålsbrukere tyr også lettere til engelske ord enn nynorskbrukere. 74 % av nynorskbrukerne foretrekker å bruke «e-post» framfor «mail», mot 47 % av bokmålsbrukerne.

Både bokmålsbrukere og nynorskbrukere kan finne gode avløyserord i lista På godt norsk.

Det danske sprog skal styrkes

Det danske sprog skal styrkes, og det skal både ske ved at man iværksætter nye initiativer og styrker de eksisterende. Det er den overordnede anbefaling fra det sprogpolitiske udvalg i rapporten «Sprog på spil. Et udspil til en dansk sprogpolitik». Udvalget har haft professor og direktør ved Det Danske Sprog- og Litteraturselskab Jørn Lund som formand. Rapporten skal danne grundlag for regeringens sprogpolitiske redegørelse, der skal forelægges Folketinget senere i år.

I rapporten anbefaler gruppen bl.a.:

• at elevernes sproglige udvikling i folkeskolen styrkes gennem en forøget indsats i skolen og på pædagog- og læreruddannelserne
• at forskningen følger en parallelsproglig strategi, hvor dansk styrkes, uden at engelsk eller andre relevante fremmedsprog nedprioriteres som videnskabs- og forskningssprog, og at for midlingen af videnskabelige resultater på dansk styrkes
• at dansk sikres en placering i de videregående uddannelser som et hovedsprog i undervisningen
• at alle medier fastholder en sproglig korrekthed og udvikler en øget forståelse for sproglig variation
• at der på det dramatiske, litterære og filmiske område fortsat arbejdes med og udvikles støtteformer, der tager sigte på udviklingen af sproget gennem kunsten
• at den offentlige sektor målretter sin kommunikation til borgerne
• at dansk som erhvervssprog på alle niveauer sidestilles med fremmedsprog
• at man i både institutioner og hjem fremmer børns sprogudvikling ved at give gode rammer for samtale, fortælling, oplæsning, sang og leg.

Rapporten kan læses her.

Sylfest Lomheim direktør ved nytt kompetansesenter for norsk språk

Kultur- og kyrkjedepartementet har tilsett Sylfest Lomheim som direktør for den nye institusjonen som skal avløysa Norsk språkråd. Institusjonen er førebels omtala som eit kompetansesenter for norsk språk. Sylfest Lomheim er fødd i 1945. Han er utdanna filolog ved Universitetet i Oslo med norsk som hovudfag. Han er tilsett ved Høgskolen i Agder, der han har omsetjingsteori og omsetjingsutdanning som spesialområde. Dei siste tjue åra har han hatt fleire fagleg-administrative og politiske verv, mellom anna som rektor ved distriktshøgskolen i Kristiansand frå 1987 til 1992. Sylfest Lomheim har i mange år vore knytt til NRK, både som språkkonsulent og programmedarbeidar, og er mellom anna kjend frå programmet Språkteigen. Han har publisert fleire bøker og artiklar om språklege og språkpolitiske spørsmål. Den nye institusjonen som Lomheim blir leiar for, skal etablerast gjennom omdanning av Norsk språkråd. Lomheim byrjar i stillinga 1. januar 2004, men har alt frå i haust vore med i arbeidet med å greia ut korleis den nye institusjonen skal innrettast. Departementet vil koma tilbake til Stortinget med dette spørsmålet i 2004. Inntil den nye institusjonen er formelt etablert, vil direktøren vera leiar for sekretariatet i Norsk språkråd.

Språk i kulturmeldinga

Kulturmeldinga, St.meld. nr. 48 (2002– 2003) Kulturpolitikk fram mot 2014, vart lagd fram 29. august. Sentrale emne i språkkapitlet er skiping av eit kompetansesenter for norsk språk, stabilisering av rettskrivinga, innsamling av stadnamn, klargjering av verkeområdet for mållova og aktiv støtte til nynorsk skriftkultur. Meldinga varslar òg vidare arbeid for nynorsk programvare og går elles inn for at det på noko sikt skal etablerast ein norsk språkbank for utvikling av språkteknologi på norsk. Meldinga finn ein under Kultur- og kyrkjedepartementet på ODIN: http://www.odin.dep.no/kkd/

Norsk Ordbog med latinske typar

Norsk Ordbog er hovudverket til Ivar Aasen. Boka er eit grunnleggjande referanseverk for norsk leksikografi, dialektologi, ordhistorie og ordgeografi, og ei hovudkjelde for det nynorske skriftmålet. No er boka tilgjengeleg i ny utgåve med latinske typar. Boka har 40 000 oppslagsord, bruksdøme i det nyreiste landsmålet og systematiske opplysningar om utbreiing og uttale i målføra. Den nye utgåva har òg ei fyldig fagleg innleiing. Første delen legg hovudvekta på Aasens arbeid med manuskriptet, særleg i åra 1869– 73, og på utgåvene frå 1900-talet. Andre delen gjer greie for redigeringsprinsipp og typografi i den nye utgåva. Boka er redigert av Kristoffer Kruken og Terje Aarset og er utgjeven på Det Norske Samlaget.