Sjåverdige språk

AV GASTON DORREN

Nokre av oss likar motorsyklar, andre har ein forkjærleik for geologi. Og nokre få av oss ville til og med ha tatt ein omveg for å besøke lingvistiske sjåverdigheiter. Viss vi berre hadde visst kor dei er.

Då eg besøkte Noreg for nokre år sidan, var eg i nærleiken av Ivar Aasen-tunet, men det oppdaga eg fyrst i ettertid. Og på veg gjennom Danmark fekk eg heller ikkje med meg runesteinane i Jelling. For reiseguidane yter ikkje slike sjåverdigheiter rettferd.

Eg likar sjølvsagt å reise uansett, på grunn av reisinga i seg sjølv og på grunn av kjærleiken til framande språk. Om eg er i Noreg eller Irland, i Sveits eller Hellas, er det alltid mykje å lære og forstå – og undre seg over. Sjølv i mitt heimland Nederland er eg stadig lydhøyr for dialektale trekk, arkaiske inskripsjonar og trendar i språket. Likevel treng også eg ein guide som kan vise meg dei språklege hovudattraksjonane.

Til slutt innsåg eg at eg måtte skrive han sjølv. Eg var klar for å oppdage verda, på digitalt vis, frå den eine nettsida til den andre. Og der fann eg alt ein kan drøyme om. Ivar Aasen-tunet, endeleg. Ein haug med runesteinar, både i museum og utandørs. Codex argenteus (Sølvbibelen) i Uppsala, den eldste boka på eit germansk språk. Ein optisk telegraf i Stockholm. Mystiske inskripsjonar i den arktiske villmarka. Ibsenmuseet i Oslo. Og mykje, mykje meir.

Utanfor Skandinavias grenser er det språkmuseum i Litauen, Ungarn, Frankrike, Tyskland, Ukraina og Austerrike. Det er ein alfabetsti i Kroatia og ei ordbok i friluft i Sveits. Det er ei rekkje språkminoritetar i Italia, leksikografiske museum i Storbritannia, Tyskland og Nederland, plystrespråk i tre søreuropeiske land og nordiske mellomalderruner på ein statue i Venezia – det er altså ei hel verd av språkskattar der ute.

-- Gaston Dorren er nederlandsk skribent og forfattar av språkreiseguide.

Omsett til norsk av Språknytt.